Co roku w styczniu obchodzimy Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Tym razem przypada on w dniach 16-22 stycznia.
Ten tydzień jest wykorzystywany do poszerzania wiedzy odnośnie nowotworu szyjki macicy oraz jego skutków. Rak szyjki macicy rozprzestrzenia się wolno oraz jest uleczalny przy wczesnym wykryciu co zwiększa szanse na wyleczenie, dlatego tak ważne są badania by mieć szansę na powrót do zdrowia zanim nowotwór się rozwinie.
Za jedną z głównych przyczyn choroby uważa się wirus brodawczaka ludzkiego HPV, który jest powszechnym wirusem przenoszonym drogą płciową.
Odkrywcą raka szyjki macicy uznaje się Haralda Zur Hunsensa. Zaobserwował on, że niektóre szczepy wirusa HPV mogą powodować raka szyjki macicy. Odkrycie to doprowadziło do stworzenia szczepionek zapobiegających rakowi szyjki macicy.Harald w 1976 roku otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie związku między właśnie wirusem HPV a rakiem szyjki macicy.
Mimo przełomowego odkrycia na szczepionkę trzeba było czekać jeszcze kolejne 30 lat – została ona zatwierdzona przez FDA w 2006 roku, a do 2018 roku zostało potwierdzone przez naukowców, że wystarczy jedna dawka szczepionki by chronić przed HPV.
Jaka jest główna przyczyna raka szyjki macicy?
Główną przyczyną są onkogenne typy wirusa HPV, które przenoszone są drogą płciową. Innymi przyczynami zwiększającymi rozwoju raka szyjki macicy są:
- Wczesne rozpoczęcie życia seksualnego
- Duża liczba partnerów seksualnych
- HIV
- Immunosupresja
- Przeszczepy narządów
- Wieloletnie stosowanie hormonalnej antykoncepcji
- Przewlekłe stany zapalne pochwy
- Palenie papierosów
Jak rozpoznać raka szyjki macicy?
Niestety przy wczesnej fazie choroby nie ma żadnych objawów klinicznych. Dlatego tak ważne są badania przesiewowe, by wykryć chorobę w jak najwcześniejszym stadium.
W bardziej zaawansowanym stanie nowotworu pojawiają się objawy takie jak:
- Krwawienie kontaktowe
- Krwiste lub wodne upławy o przykrym zapachu i brudnoszarym kolorze
- Ból w okolicy podbrzusza i miednicy
- Obrzęki kończyn dolnych
- Bolesne parcia na mocz i stole
- Krew w moczu i stolcu
- Nadciśnienie
Diagnostyka i badania
Diagnostyka i badania jakim poddawane są osoby chore różni się ze względu na stopień zaawansowania choroby.
Badanie cytologiczne jest podstawowym pozwalającym rozpoznać chorobę na wczesnym etapie, do którego dochodzi badanie fizykalne.
Jeśli jednak przy złym wyniku cytologicznym badanie fizykalne będzie prawidłowe i nie wykaże żadnych niepokojących objawów raka szyjki macicy – wskazane jest przeprowadzenie kolposkopii. Jest to badanie, które wykonuje się za pomocą specjalnego aparatu powiększającego nawet 40 razy widoczny obraz, dzięki czemu lekarz jest w stanie określić jaki jest stan nabłonka szyjki macicy czy jaką ma strukturę.
Mimo dużej dokładności nie jest to badanie, które na 100 % potwierdzi występowanie nowotworu – jeśli po kolposkopii lekarz podejrzewa raka należy wykonać biopsję częśći pochwowej szyjki macicy i kanału szyjki macicy – dopiero to badanie jest w stanie z pewnością potwierdzić występowanie nowotworu.
Wyżej wymienione nie są jedynymi badaniami w diagnostyce nowotworowej, mamy ich bowiem cały wachlarz, który pomaga ocenić narządy miednicy. Podstawowymi metodami wykrywania i oceny stopnia zaawansowania raka szyjki macicy są:
- ultrasonografia,
- radiologia konwencjonalna,
- tomografia komputerowa
- rezonans magnetyczny
leczenie raka szyjki macicy
Leczenie nowowtworu jest zawsze ustlane indywidualnie dla każdego pacjenta przez zespół interdyscyplinarny. W doborze odpowiedniego leczenia największe znaczenie a oczywiście stopień zaawansowania choroby, ale również ogólny stan zdrowia osoby chorej.
Właśnie dlatego na przykład przy tej samej doagnozie i mimo podobnego wieku leczenie pacjentów może się różnić.
Sposoby leczenia:
- leczenie chirurgiczne
- radioterapia
- chemioterapia